بررسی حقوقی نظام مالیات در قراردادهای اصلی نفت و گاز ایران و مقایسه آن با برخی کشورها
بینایی باشی، مهدی
1396
پایان‌نامه کارشناسی ارشد
موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی
چکیده: اهمیت مالیات در قراردادهای اصلی بخش بالادستی نفت وگاز شامل قراردادهای امتیازی ، مشارکتی و خرید خدمت به گونه ای است که علاوه بر اینکه یکی از منابع اصلی درآمدی را برای کشورهای تولید کننده نفتی تشکیل می دهد می توان گفت از عوامل اساسی و اصلی متمایز کننده این قرارداد ها شرایط مالی ومالیاتی آنهاست که بر تصمیم گیری سرمایه گذاران نیز می تواند مؤثرباشد. به طور کلی به لحاظ اهمیتی که مالیات در بخش نفت وگاز کشورها دارد در برخی کشورهای تولید کننده نفتی برای کسب درآمد حداکثری و در عین حال ایجاد جذابیت برای شرکت های نفتی بین المللی جهت سرمایه گذاری در این بخش، اقدام به وضع قوانین ومقررات ویژه در بخش نفت وگاز می نمایند که منجربه شکل گیری نظام مالیاتی ویژه در بخش نفت وگاز با پایه های مالیاتی و نرخ های متفاوت گردیده است .کشورها برای کسب رانت اقتصادی مورد انتظار خود از ابزارهای مالی ومالیاتی متنوعی استفاده می نمایند که از شایع ترین آنها می توان حق الامتیاز، مالیات بردرآمد و مالیات بررانت منبع را نام برد. درایران از زمانی که اولین قراردادهای نفتی در قالب قراردادهای امتیازی مانند امتیازنامه دارسی منعقد شده است وضعیت مالیات دچارتحولات و پیشرفت های زیادی شد اما در حال حاضر نیز مالیات نفتی هماننددیگر بخش ها مشمول قوانین عام مالیاتی مانند قانون مالیات های مستقیم می باشد . مهم ترین مالیاتی که بر بخش های گوناگون از جمله بخش نفت وگاز اعمال می شود مالیات بردرآمد اشخاص حقوقی است که به موجب آن شرکت ملی نفت ایران و شرکت های فرعی و طرف قرارداد مشمول مالیات بردرآمد می شوند. براساس قراردادهای بیع متقابل و قراردادهای جدید نفتی ایران موسوم به آی پی سی، شرکت ملی نفت ایران متعهد می شود کلیه مالیات های پرداختی شرکت های نفتی بین المللی طرف قرارداد را بدون محدودیت بازپرداخت نماید. .بنابراین به نظر می رسد با توجه به اهمیت مالیات برای کشور تولید کننده نفت و شرکت های بین المللی نفتی ولزوم شفاف سازی رابطه مالیاتی، وضع قوانین مالیات نفتی مجزا اجتناب ناپذیر می باشد.