شیوه‌های دادرسی مالیاتی با تاکید بر اصول دادرسی منصفانه (با رویکرد به لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم)
مومنی، سیدضیاالدین
1394
پایان‌نامه کارشناسی ارشد
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
چکیده: درحقوق مالیاتی بیشتر کشورها برای تامین و تضمین مالیات، اختیارات و اقتدارات گسترده به دستگاه مالیاتی اعطا می‌کنند، تا با توسل به آنها بتواند مالیات را به‌خوبی و به‌موقع تشخیص و وصول نماید. در کنار امتیازات ویژه و گسترده که دستگاه مالیاتی را در مقام و مرتبه بالاتری از مودیان قرار می‌دهد، رعایت حقوق مودیان مالیاتی می‌تواند به تعدیل این رابطه نابرابر کمک کند و موجبات اعتماد و اطمینان به دستگاه مزبور و به تبع آن، همکاری و مشارکت مودیان مالیاتی در پرداخت مالیات را فراهم سازد.در ایران مودیان مالیاتی از حقوق قانونی خاص خود ازجمله حق اعتراض و شکایت در مراجع شبه‌قضایی (هیات‌های حل اختلاف مالیاتی اعم از بدوی و تجدید‌نظر، شورای عالی مالیاتی و هیات موضوع ماده 251 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم) و قضایی (دیوان عدالت اداری و عنداللزوم محاکم دادگستری) برخوردارند. هیات‌های حل اختلاف مالیاتی و هیات موضوع ماده 251 مکرر به اعتراضات و شکایات وارده به طور شکلی و ماهوی رسیدگی می‌کنند لیکن شورای عالی مالیاتی و دیوان عدالت اداری فقط به‌صورت شکلی اقدام به رسیدگی می‌نمایند.رسیدگی در دادگاه‌های اختصاصی اداری بایستی با رعایت «اصول و آیین‌های دادرسی منصفانه» انجام شود. حق برخورداری از دادرسی منصفانه، در‌بردارنده مجموعه‌ای از اصول از قبیل اصل حاکمیت قانون و اصل استقلال قاضی و دستگاه قضایی و به تبع آن مرجع شبه‌قضایی است که جهت رعایت حقوق طرفین در رسیدگی به دعاوی آنها پیش‌بینی شده است. وضعیت موجود دادرسی مالیاتی در ایران با اشکالات عدیده‌ای چه در فرایند و یا رسیدگی ماهیتی همراه است ازجمله: رسیدگی بدون رسمیت یافتن جلسات به‌دلیل عدم حضور قاضی عضو هیات، صدور آراء کلیشه‌ای و فاقد استدلال و توجیهات قانونی، تاخیر در اجرای قرارهای کارشناسی و اطاله دادرسی که با دادرسی منصفانه و وضعیت مطلوب و قابل قبول آن فاصله ایجاد کرده است. بنابراین تحول در ساختار و ترکیب و نحوه فعالیت و عملکرد این مراجع و همچنین تدوین «قانون آیین دادرسی اداری» یک ضرورت اساسی است.