مالیات زیست محیطی (با تاکید بر مطالعه الگوی حقوقی اروپا)
امیرشبانی، قدیر
1396
پایان‌نامه کارشناسی ارشد
دانشگاه مازندران
چکیده: مالیاتها به عنوان یکی از منابع مهم تولید در آمد، همواره مورد توجه دولتها می باشند، بنابراین برای رسیدن به این هدف مهم همواره در تلاش هستند تا منابع جدید مالیاتی را نیز بیابند. از طرف دیگر چالشهای سیاستگذاری زیست محیطی، تلاش دولتها را برای یافتن راههایی جهت کاستن آسیبهای آن افزایش می دهد. دولتها برای این کار ابزارهایی را در دسترس دارند که از مهمترین آن می توان، مالیاتهای زیست محیطی را نام برد. این تحقیق به تبیین مالیات زیست محیطی می پردازد و آن را غالباً به عنوان ابزار نظم دهنده جهت نائل شدن به اهداف سیاستگذاری زیست محیطی در نظر می گیرد؛ هر چند بعد مالی این مالیاتها را نیز نباید نادیده گرفت. این مالیاتها معمولاً بر رفتارهای مضر زیست محیطی وضع می شوند، یعنی مبنای آنها فعالیتهای آلاینده یا مخرب زیست محیطی می باشد و به نوعی بیانگر ناکارآمدی ها در کاهش آلودگی و فرصتی برای پیشرفت تکنولوژی با اعمال یک بها بر آلودگی و از این طریق افزایش آگاهی و سهیم شدن مسئولیت در حفاظت از محیط زیست می باشند.در این تحقیق،این مالیاتها از لحاظ مستقیم یا غیر مستقیم بودن و همچنین چگونگی قابلیت اعمال آن در ایران مورد بحث قرار گرفته و با یک روش توصیفی-تحلیلی،این نتیجه حاصل می شود که این دسته از مالیاتها به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم قابل اعمال می باشند و با در نظر گرفتن معیارهای فنی و سیاسی می توان آن را در کشور ما نیز اعمال کرد.هر چند در کشور ما نیز در قانون مالیات بر ارزش افزوده به استفاده از این مالیاتها اشاره شده اما آنچه که مسلم است قانونگذار توجه کافی به این مسأله مهم نداشته است.دلیل اصلی طراحی مالیاتهای زیست محیطی از شکست بازار ، به ویژه آسیب های بیرونی نشأت می گیرد.مبنای اصلی این مالیاتها یکی از مهم ترین اصول زیست محیطی یعنی «اصل پرداخت توسط آلوده کننده» می باشد. اتحادیه اروپا نیز که پیشرو در وضع این دسته از مالیاتهاست، این اصل مهم زیست محیطی را به عنوان مبنای این دسته از مالیاتها قرار داده است.در طراحی مالیاتهای زیست محیطی باید با دانش فنی بالا، معیارهای سیاسی را نیز در نظر گرفت تا رقابت بین المللی صنایع داخلی حفظ شود. کشورهای در حال توسعه نیز باید در وضع این مالیاتها شرایط اقتصاد کلان کشور را در نظر گرفته و برآورد معقولی از هزینه های جانبی فعال اقتصادی داشته باشند.